a.Tóm Tắt Vụ Việc
Công ty mình có rất nhiều trường hợp không muốn tham gia đóng BHXH. Vậy cho mình hỏi người lao động có bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội không? Và nếu không tham gia bảo hiểm xã hội thì bị xử lý như thế nào?
b.Tư Vấn
Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến Tư Vấn Luật C.Law Việt Nam. Chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:
Theo quy định tại khoản 1 điều 2 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 thì người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng sau đây bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội:
“a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
- b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;
- c) Cán bộ, công chức, viên chức;
- d) Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;
đ) Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân;
- e) Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí;
- g) Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
- h) Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương;
- i) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.
Như vậy người lao động thuộc các trường hợp trên thì bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội, trừ trường hợp được quy định tại Khoản 9 Điều 123 Luật Bảo hiểm Xã hội 2014: “Người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng mà đang giao kết hợp đồng lao động thì không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc”.
Nếu người lao động thuộc trường hợp bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội mà không tham gia, thì theo khoản 19, Điều 1 Nghị định 88/2015/NĐ-CP sẽ bị xử lý như sau: “Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với người lao động có hành vi thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp hoặc tham gia không đúng mức quy định.”.